Wereldnieuws op Wereld Alvleesklierkanker Dag

Dendritische celtherapie boekt veelbelovende resultaten bij behandeling alvleesklierkanker

Rotterdam, 19 november 2020 – Vandaag, op Wereld Alvleesklierkanker Dag, maakt Professor Casper van Eijck de veelbelovende resultaten bekend van een nieuwe behandeling voor deze slopende ziekte. Als eerste ter wereld wist zijn team van onderzoekers dendritische celtherapie succesvol en veilig toe te passen bij alvleesklierkanker. Van de tien deelnemende patiënten zijn er na gemiddeld anderhalf jaar nog negen vrij van tumoren en in goede gezondheid. Zonder deze behandeling keert de kanker bij de meeste patiënten helaas binnen deze periode terug. Dendritische celtherapie is een vorm van immunotherapie, waarbij de afweercellen van het eigen lichaam buiten het lichaam gestimuleerd worden om de kankercellen op te ruimen. De aanvraag voor een vervolgstudie met een populatie van zestig tot tachtig patiënten wacht nu op goedkeuring van de Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO).

Herkennen en opruimen

Alvleesklierkanker is de op één na dodelijkste vorm van kanker, die in Nederland dagelijks aan acht mensen het leven kost. Het onderzoeksteam van Van Eijck heeft de afgelopen vijf jaar hard gewerkt aan het bestuderen van het immuunsysteem bij alvleesklierkankerpatiënten om zo een effectieve behandeling te kunnen ontwikkelen. Bij circa 250 patiënten zijn zowel voor, tijdens als na de behandeling immuunprofielen gemaakt, waarmee inzicht is verkregen in de aanwezige afwijkingen en welke rol die spelen. Bekend is dat zogenaamde dendritische cellen immuuncellen helpen bij het aanvallen van tumorcellen. Bij dendritische celtherapie worden, na afname van bloed van de patiënt, de eigen cellen buiten het lichaam gekweekt en ‘opgeleid’ tot dendritische cellen. Ze worden geactiveerd door middel van specifieke eiwitten die ook op tumorcellen aanwezig zijn en daarna teruggebracht in het lichaam. Daar stimuleren ze de killer-T-cellen bij het herkennen en opruimen van tumorcellen. Deze vorm van therapie werd nooit eerder toegepast bij alvleesklierkanker.

Veelbelovend

Professor Van Eijck over zijn onderzoek: “De resultaten zijn zo veelbelovend dat een verzoek tot toepassing bij een grotere groep patiënten op goedkeuring wacht. Alvleesklierkanker is een desastreuze ziekte, waarvan de behandeling met chirurgie, radio- en chemotherapie in slechts zeer uitzonderlijke gevallen tot genezing leidt. Minder dan tien procent leeft vijf jaar na de diagnose nog. In onze vervolgstudies willen we dendritische celtherapie inzetten bij patiënten in verschillende fasen van het ziektebeeld, dus niet alleen bij mensen die nu ‘schoon’ zijn. Daarnaast hebben we een grote groep patiënten behandeld met een vorm van immunotherapie, die de dendritische cellen met een nieuw medicijn gedurende zes weken stimuleert. Met name bij de patiënten bij wie het immuunsysteem nog niet erg werd onderdrukt door de tumorcellen, was de behandeling succesvol. Ook deze studie krijgt een vervolg bij een grotere groep patiënten. Ik ben hoopvol dat we ons uiteindelijke doel ‒ een werkzame therapie voor alle alvleesklierkankerpatiënten ‒ op termijn kunnen bereiken!”